پالس های جدید آمریکا به ایران/ عقب نشینی آمریکا از بازگرداندن تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران

به گزارش راسخون؛ دولت آمریکا ادعای خود مبنی بر نقض برجام از سوی ایران و بازگشت تمامی تحریم‌های سازمان ملل را پس گرفت.

بر این اساس، ریچارد میلز، نماینده آمریکا در سازمان ملل در نامه‌ای از ادعای دولت پیشین این کشور برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های ایران ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ عقب نشینی کرد.

دولت ترامپ پس از خروج از برجام و اعمال تحریم های شدید علیه ایران تحت سیاست فشار حداکثری، در مردادماه به دنبال بازگرداندن تحریم های شورای امنیت علیه تهران بود. با این حال، درخواست دولت وقت آمریکا با استقبال سایر اعضای شورای امنیت همراه نشد و همین موضوع باعث شد دولت آمریکا درخواست بازگرداندن تمامی تحریم ها علیه ایران ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ را مطرح کند. 

دولت بایدن تلاش دارد همزمان با حفظ تحریم ها علیه تهران، به صورت نمادین خود را پایبند به راهکارهای دیپلماتیک برای حل و فصل موضوع هسته ای ایران نشان دهد.

دولت ترامپ تمامی تحریم های هسته ای ایران را که پیشتر ذیل برجام به حالت تعلیق درآمده بود، دوباره ذیل آنچه فعالیت های تروریستی خوانده شده بود، بازگرداند. این اقدام بدان معناست که حتی بازگشت دولت بایدن به برجام باعث لغو تحریم های واشنگتن علیه تهران نخواهد شد. 

تیم امنیت ملی آمریکا قصد دارد در گام نخست ایران را مجبور به تبعیت کامل از توافق هسته ای کند و در مقابل واشنگتن بدون برداشتن تحریم ها به برجام بازگردد. در گام بعدی، برداشته شدن تحریم ها علیه ایران منوط به مذاکرات درباره اقدامات منطقه ای و نیز برنامه موشکی ایران خواهد بود. در این مرحله نیز ایران باید تمامی خواسته های طرف غربی را به طور کامل انجام داده تا آمریکا در مقابل بخشی از تحریم ها را لغو کند. 

رویکرد مقامات امنیتی آمریکا به ایران حفظ همیشگی بخشی از تحریم ها به عنوان ابزار تنبیهی و چکشی همیشگی بر سر تهران است. 
 

واکنش ظریف به عقب‌نشینی آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه

 
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در صفحه توییترش نوشت: آمریکا تایید کرد که ادعاهای پمپئو درباره قطعنامه 2231 هیچ مبنای قانونی ندارد. ما با این موافقیم. 

ظریف ادامه داد: درباره پایبندی به قطعنامه 2231، آمریکا باید به طور بی قید و شرط و موثر تمامی تحریم های اعمال شده، بازگردانده شده یا تغییر نام داده شده توسط ترامپ را لغو کند. سپس ما فورا تمامی اقدامات چاره جویانه را به حالت قبل باز می گردانیم. 
 

پاسخ خطیب زاده به اعلام آمادگی آمریکا برای بازگشت به برجام : ۵+۱ دیگر وجود ندارد

 
سعید خطیب زاده در حساب کاربری‌اش در توییتر نوشت:  « یادآوری: به دلیل خروج آمریکا از برجام، ١+۵ وجود ندارد.
اکنون تنها ایران و ١+۴ است.

به یاد بیاورید، ترامپ اتاق [برجام] را ترک و تلاش کرد آنرا منفجر کند.

حرکات نمادین خوب است. اما برای احیای ١+۵، آمریکا باید عمل کند: تحریمها را بردارد.

ما نیز پاسخ خواهیم داد.

این ترتیب کلیدی است: تعهد_اقدام_جلسه»
 

واکنش نماینده روسیه به عقب‌نشینی آمریکا از فعال‌سازی مکانیسم ماشه

 
میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان های بین المللی در وین در صفحه توییترش در واکنش به اقدام آمریکا مبنی بر لغو اعلام دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا درباره بازگردانی تحریم های سازمان ملل علیه ایران نوشت: کسانی که از مکانیسم بازگردانی سریع تحریم ها(مکانیسم ماشه) و دیگر اقدامات مشابه در بیشترین حد ممکن و حتی بیشتر از حد سیاست فشار حداکثری کاملا شکست خورده، حمایت کردند، بدانند که دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است. اکنون زمان سیاست واقعی و دیپلماسی فرا رسیده است. 
 

واکنش اتحادیه اروپا به سیگنال‌های برجامی آمریکا

 
پیتر استانو روز جمعه در نشست با توجیهی با خبرنگاران تصریح کرد که جوسپ بورل به عنوان هماهنگ کننده برجام بشدت تلاش می‌کند تا این توافق را به ریل اصلی بازگرداند. این مساله به گفته او شامل برگرداندن ایران به اجرای کامل تعهداتش ذیل برجام و پیوستن دوباره آمریکا به این توافق اسقبال  می‌شود.

او در این عین حال بدون استناد به مورد خاص مبتنی بر اقدام عملی ادعا کرد که تحریم‌های علیه ایران را وفق برجام رفع کرده و از ناحیه این اتحادیه تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران باقی نمانده که ناقض تعهدات امضا کنندگان اروپایی برجام باشد.

سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصریح کرد: زمان دیپلماسی فرا رسیده و ما به صورت خیلی فشرده این مسیر را دنبال می‌کنیم.

وی با اشاره به اعلام آمادگی «انریک مورا» معاون دبیر کل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا به عنوان مسئول پرونده هسته‌ای ایران، برای میزبانی نشست غیر رسمی  اعضای برجام و آمریکا گفت که مذاکرات در خصوص برگزاری این نشست با طرف‌ها در جریان است. از سویی جوسپ بورل از طرف‌های مختلف از جمله آمریکا برای گفت‌وگوهای غیر رسمی در جهت رفع موانع باقی‌مانده در خصوص برجام دعوت کرده است.

استانو با این حال عنوان کرد که هنوز تاریخ مشخصی برای برگزاری نشست اعضای برجام و آمریکا مشخص نیست. «در این مقطع تنها می توانیم بگوییم که کارها در جریان است. مشورت‌های غیر رسمی هنوز به پایان نرسیده و هنوز دعوت رسمی صورت نگرفته است.»

سخنگوی بورل بدون اشاره به اینکه ایالات متحده آمریکا ناقض برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است افزود: نگرانی اصلی این است که ایران به اجرای تعهداتش در برجام بازگردد و تحریم‌های امریکا علیه ایران لغو شود. این دو مساله‌ای اصلی است که به گفته او اتحادیه اروپا روی حل آن متمرکز است.
 

خشم نتانیاهو از انصراف آمریکا برای فعال‌کردن مکانیزم ماشه

 
دفتر نخست وزیری رژیم صهیونیستی در توئیتر بدون اشاره به زرادخانه خود که تهدیدی برای امنیت و صلح خاورمیانه است، مدعی شد: بازگشت به توافق هسته‌ای راه را برای دستیابی ایران به زرادخانه هسته‌ای باز می‌کند.

نتانیاهو با تکرار ادعای خود افزود: اسرائیل همچنان متعهد هست که مانع از دستیابی ایران به صلاح هسته‌ای شود.

وی همچنین گفت که موضع تل‌آویو در قبال توافق هسته‌ای ایران تغییر نکرده است و به گفت وگو با ایالات متحده در خصوص پرونده هسته‌ای ایران ادامه می‌دهد.

نذر بایدن از روغن ریخته تحریم‌های ترامپ

 
دولت آمریکا برخی اقدامات را در راستای تلاش‌های ادعایی برای احیای برجام انجام داده اما سوال اینجاست که آیا این گام‌ها را می‌توان اقدامات عملی تصور کرد یا اینکه آنها تنها برگشت از سیاست‌های از قبل شکست‌خورده محسوب می‌شوند.

نگاهی به اقدامات جدید دولت بایدن نشان می‌دهد او به جای برداشتن گام‌هایی با اقدامات عملی و ملموس برای ایران در صدد است از برخی اقدامات دولت ترامپ که فاقد هیچ اثر عملی هستند و یا اثرشان را از دست داده‌اند به عنوان یک ژست تبلیغاتی استفاده کند.

در این گزارش همه اقدامات دولت بایدن و مقام‌های آمریکایی و دیگر واکنش‌ها به این اقدامات را جمع‌آوری کرده و درباره اینکه چرا این اقدامات نمی‌توانند مصداق اقدام علمی از سوی دولت بایدن برای احیای برجام تلقی شوند توضیح داده‌ایم.

پس گرفتن مکانیسم ماشه/ عقب‌نشینی از سیاست شکست‌خورده

 «ریچارد میلز» نماینده موقت آمریکا در سازمان ملل متحد در نامه‌ای خطاب به 15 عضو شورای امنیت، که به رؤیت خبرگزاری رویترز رسید، گفت که ایالات متحده درخواست دولت پیشین این کشور مبنی بر احیای تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران در ماه سپتامبر را پس می‌گیرد.

ریچارد میلز در این نامه نوشته به نمایندگی از دولت ایالات متحده آمریکا نامه‌های مورخ 20 اوت 2020، 21 اوت 2021 و 21 سپتامبر 2020 را پس می‌گیرد. او همچنین نوشته است:  «از نظر ایالات متحده اقدامات مقرر شده در بندهای 7 و 8 و همچنین 16 تا 20 قطعنامه 2231 همچنان موثر است و مفاد قطعنامه های 1696 (2006)، 1737 (2006)، 1747 (2007)، 1803  (2008)، 1835 (2008) و 1929 (2010) که با قطعنامه 2231 خاتمه یافتند، همچنان پایان یافته‌اند.»

این اقدام آمریکا در حالی انجام شد که طرح دولت دونالد ترامپ برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران به وضوح شکست خورد، به طوری که دونالد ترامپ 31 شهریورماه مجبور شد یک فرمان اجرایی برای بازگرداندن تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران صادر کند.

اقدام آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، خود بعد از شکست واشنگتن در احیای تحریم‌های تسلیحاتی انجام شد. آمریکا ابتدا روز 25 مرداد قطعنامه‌ای را به رأی گذاشت که خواستار جلوگیری از انقضای این محدودیت‌ها علیه ایران بود. آن قطعنامه با 11 رأی ممتنع، 2 رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن) و 2 رأی مخالف (روسیه و چین) رد شد.

واشنگتن چند روز بعد (روز30 مرداد) با ارائه ابلاغیه‌ای به رئیس وقت شورای امنیت اعلام کرد که قصد دارد با استفاده از مفاد قطعنامه 2231 شورای امنیت تمامی تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را بازگرداند.آمریکا در این نامه ایران را به «نقض اساسی» تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) متهم کرده بود.

این تلاش آمریکا از نخستین روزها با مخالفت جدی روبه‌رو شد، به این صورت که روز 1 شهریورما سیزده عضو شورای امنیت در نامه‌ای به رئیس دوره‌ای این شوار نوشتند که آمریکا با توجه به خروج یکجانبه از برجام در اردیبهشت‌ماه سال 1397 در جایگاهی نیست که بتواند از مفاد همین توافق برای فعال کردن ساز و کار بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران بهره بگیرد.

بر همین اساس،دو رئیس دوره‌ای شورای امنیت و دبیر کل سازمان ملل متحد نیز با توجه به مخالفت اکثر اعضای شورا اعلام کردند که قادر به انجام اقدامات بیشتر در زمینه خواست آمریکا برای بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی علیه ایران نیستند.

پس از این تحولات، «دونالد ترامپ» روز 31 شهریورماه اعلام کرد فرمان اجرایی جدیدی برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران و جلوگیری از انجام مبادلات تسلیحاتی با ایران صادر کرده است.

بنابراین، آمریکا در واقع به منزله عقب‌نشینی از اقدامی است که در دوره دولت دونالد ترامپ هم آشکارا شکست خورده بود و مصداقی برای انجام یک گام عملی به شمار نمی‌رود.
 

کاهش محدودیت‌های تردد دیپلمات‌ها/ ادامه برخورد تبعیض‌آمیز با ایران

میلز همچنین در نامه‌ای دیگر اطلاع داد که محدودیت اعمال شده علیه دیپلمات‌های جمهوری اسلامی ایران که به تردد در سه مایل محدود شده بودند، برداشته شده و به روال سابق بازگشته است. یک مقام وزارت خارجه آمریکا به این شبکه گفته آمریکا به منظور تسهیل دیپلماسی و تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای این محدودیت‌های سفر را رفع می‌کند.

سی‌ان‌ان نوشته دولت بایدن مقررات مربوط به تردد را به رویه‌های سابق برمی‌گرداند که مطابق آن، دیپلمات‌های کشورهایی نظیر ایران و کره شمالی مجوزهای محدودی برای سفر در داخل نیویورک و اطراف آن خواهند داشت.مقام مورد استناد سی‌ان‌ان در توضیح بیشتر گفت که تصمیم جدید دولت بایدن، صرفاْ محدودیت‌های تردد اضافی که دولت ترامپ وضع کرده بود را حذف کرده و آن را به سطح محدودیت‌های ترددی که قبل از ترامپ علیه نمایندگان ایران وجود داشت تقلیل می‌دهد.

این اقدام دولت بایدن نیز علی‌رغم عقب‌نشینی از سیاست‌های شکست‌خورده ترامپ، هنوز اقدامی در جهت لغو سیاست غیرقانونی هیئت حاکمه آمریکا در برخورد تبعیض با هیأت‌های دیپلماتیک ایران در نیویورک که در چند دهه گذشته وجود داشته نیست.   

در واقع، قبل از تشدید محدودیت‌های تردد دیپلمات‌های ایرانی در دولت ترامپ، دولت‌های پیشین آمریکا رفت و آمد نمایندگان ایران را به حدود 25 مایل از مرکز منهتن محدود کرده بودند. این محدودیت تردد همان چیزی است که دولت بایدن آن را حفظ خواهد کرد.

این در حالی است که  سازوکاری در سازمان ملل متحد تحت عنوان کمیته میزبان وجود دارد که براساس توافق دولت میزبان یعنی آمریکا و همچنین سازمان ملل متحد در سال 1947، تعهداتی را دولت میزبان برای تسهیل فعالیت‌های دیپلمات هایی که درسازمان ملل متحد کار می کنند، پذیرفته است.

 دولت میزبان موظف است شرایطی را فراهم کند تا نمایندگی‌های کشورها در سازمان ملل متحد بتوانند مسئولیت خود را بدون فشار ومشکلات انجام دهند و به طور مستقل و به دور از فشارهای خارجی به ایفای وظایف خود بپردازند. به رغم این، دولت بایدن هم قصد دارد سیاست‌های چند دهه‌ای آمریکا که نقض «کنوانسیون مزایا و مصونیتهای 1946 سازمان ملل متحد»، «کنوانیسیون روابط دیپلماتیک 1961» و مغایر با قطعنامه‌های ملل متحد است را ادامه دهد.
 

حضور در جلسه کمیسیون مشترک/ تله دیپلماتیک برای افزایش فشار؟

«ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بعد از نشست وزیران خارجه کشورهای اروپایی و آمریکا گفت که ایالات متحده دعوت اتحادیه اروپا برای حضور در یک جلسه کمیسیون مشترک با گروه 1+5 و ایران را خواهد پذیرفت. او گفت: ««ایالات متحده آمریکا دعوت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را برای شرکت در جلسه گروه 1+5 و ایران جهت بحث درباره یافتن یک مسیر دیپلماتیک در خصوص برنامه هسته‌ای ایران خواهد پذیرفت.»

با وجود این، خبرگزاری فرانسه گزارش داده هنوز دعوتنامه‌ای برای حضور آمریکا در جلسه‌ای با مشارکت اعضای گروه 1+5 و آمریکا صادر نشده، اما انتظار می‌رود این اقدام به زودی انجام شود. ساعاتی قبل‌تر از بیانیه سخنگوی وزارت خارجه آمریکا خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع فرانسوی نوشته بود آمریکا آمادگی خود را برای گفت‌وگو با ایران در قالب جلسه کمیسیون مشترک با اعضای گروه 1+5 نشان داده است. 

این اقدام آمریکا نیز مگر آنکه به لغو تحریم‌ها منجر شود هیچ اقدام عملی محسوب نمی‌شود، به خصوص آنکه دموکرات‌ها نشان داده‌اند معمولاً از گزینه پیشنهاد مذاکره به عنوان «تله‌های دیپلماتیک» برای انداختن توپ به زمین طرف مقابل و بسترسازی برای اجماع و فشار علیه طرف مقابل استفاده می‌کنند. 

نشانه‌های چنین رویکردی تنها ساعاتی بعد از بیانیه آمریکا ظاهر شد آنجا که معاون وزیر خارجه انگلیس گفت: «الان همه چیز در دست ایران است آنها طرفی هستند که شرایط برجام را نقض می‌کنند و آنها طرفی هستند که می‌توانند در این رابطه کاری انجام دهند.»

واکنش کاربران

     


منبع:
1. باشگاه خبرنگاران جوان/ عقب نشینی آمریکا از بازگرداندن تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران
2. ایسنا/ واکنش ظریف به عقب‌نشینی آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه
3. ایسنا/ واکنش نماینده روسیه به عقب‌نشینی آمریکا از فعال‌سازی مکانیسم ماشه
4. خبر آنلاین/ واکنش اتحادیه اروپا به سیگنال‌های برجامی آمریکا
5. همشهری آنلاین/ پاسخ خطیب زاده به اعلام آمادگی آمریکا برای بازگشت به برجام : ۵+۱ دیگر وجود ندارد
6. ایرنا/ خشم نتانیاهو از انصراف آمریکا برای فعال‌کردن مکانیزم ماشه
7. تسنیم/ گام‌های ادعایی آمریکا در قبال ایران؛ نذر بایدن از روغن ریخته تحریم‌های ترامپ

** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.